Retina Damar Tıkanıklığı Nedir?
Halk arasında göz damar tıkanıklığı olarak da adlandırılan retina damar tıkanıklığı, görmeyi sağlayan özel hücrelerden oluşan Retina tabakasını besleyen damarların tıkanmasıdır. Retina damarları Arter (kalpten gelen temiz kanı getiren) ve Ven (kirli kanı kalbe götüren) olarak ikiye ayrılır. Yani, Retinada görmeyi sağlayan özel hücrelerin yeterli miktarda besin ve oksijen almasını sağlayan (arter) damarların veya retinadaki hücrelerin ürettiği atıkları temizleyen damarların (ven) tıkanması söz konusudur.
Görme kaybının miktarı tıkanmanın oluştuğu damarın tipine ve çapına göre değişebilir. Genç yaşlarda bile retina damar tıkanıklığı görülebilir. Bununla beraber, en sık orta yaş ve yaşlı insanlarda görülür.
Retinal Ven Tıkanıklığı
Retinal ven tıkanıklığı, kirli kanı retinadan kalbe götüren damarların tıkanmasıdır. Santral retinal ven tıkanıklığı (CRVO veya SRVT) ve Retina ven dal tıkanıklığı (BRVO) olarak ikiye ayrılır.
Retinal Arter Tıkanıklığı
Kalpten retinaya oksijen ve besin maddesi taşıyan kan damarlarının tıkanmasıdır. Tıpkı retina ven tıkanıklığında olduğu gibi retina ana arterindeki tıkanıklığa Santral (merkezi) retinal arter tıkanıklığı denir. Ana arterin dallarından birinin tıkanmasına ise Retinal arter dal tıkanıklığı denir.
Retinal arter ve ven tıkanmalarında Santral (merkezi) damarın tıkanması Dal tıkanıklığına göre daha ciddi olup, genellikle görme kaybı daha fazla ve iyileşme miktarı daha azdır.
Retina Damar Tıkanıklığı Nedenleri ( Göz Damar Tıkanıklığı Nedenleri )
- Ateroskleroz veya atardamarların sertleşmesi
- Kalpten veya boyun damarlarından gelen kan pıhtıları
- Boyun atardamarlarında (karotid arterler) daralma
- Kalp sorunları: Ritim bozukluğu (Aritmi) ve kalp kapak sorunları
- Şeker hastalığı (Diyabet)
- Yüksek tansiyon (Hipertansiyon)
- Yüksek kolestorol
- Aşırı kilolu olmak (Obezite)
- Göz tansiyonu (Glokom)
- Sigara içme
- Bazı kan hastalıkları (orak hücreli anemi gibi)
- Bazı damar hastalıkları (dev hücreli arterit gibi)
Retina Damar Tıkanıklığı Belirtileri (Göz Damarları Tıkanıklığı Belirtileri)
Temel şikayet ağrısız bulanık görme veya görme kaybıdır.
Retina damar tıkanıklığının erken tedavisi hayatidir. Gecikme kalıcı görme kaybına neden olabilir. Bu nedenle, bir gözünüzün görmesinde ani gelişen azalma veya kayıp olduğunda acilen göz muayenesi olmanız gerektiğini unutmayın. Ayrıca internet ortamında sıkça dolaşan ” retina damar tıkanıklığı bitkisel tedavi ile düzelir ” gibi söylemlere itibar etmeyiniz. Böyle bir tedavi yöntemi bulunmamakla birlikte böyle bir arayışa girdiğiniz süreçte yaşanacak kayıp onarılamaz sonuçlar doğuracaktır.
Retina Damar Tıkanıklığı Teşhisi
Retina hastalıkları konusunda tecrübeli bir göz doktoru, detaylı retina muayenesi yaparak zamanında ve doğru olarak teşhis edebilir. Retina damar tıkanıklığının retina merkezini (makula-sarı nokta) ne kadar etkilediği ve başka ek sorunları anlamak için daha aşağıda belirtilen ileri cihazlarla da inceleme yapılmalıdır.
- Optik Koherens Tomografi (OCT) retina damar tıkanıklığına bağlı olarak retina merkezindeki (makula-sarı nokta) ödemi ve diğer yapısal bozuklukları gösterir.
- Retina Floresein Anjiyografisi (FFA) ise hangi damarın hangi bölgede (Santral veya dal tıkanması) tıkalı olduğunu ve varsa anormal yeni damar oluşumunu gösterir.
Ayrıca, göz damar tıkanıklığı vücuttaki bir hastalığa mı bağlı ortaya çıkıyor? Bunu öğrenmek için yani muhtemel riskli durumları anlamak için, kalp ve damar sisteminizi değerlendiren ayrıntılı testleri görme amaçlı kardiyoloji muayenesi gibi diğer konsültasyonlar istenebilir. Bunların amacı, riskli durumları tedavi edip kontrol altına alarak diğer gözü korumaktır.
Retina Damar Tıkanıklığından Korunma
En iyi korunma yolu risk faktörlerini tanımlamak ve tedavi etmektir. Bunun için, kan damarlarını ve kalbinizi sağlıklı tutmak amacıyla yaşam tarzı ve diyet değişiklikleri yapmak önemlidir. Bunlar:
- Egzersiz
- Fazla kilolardan kurtulmak
- Sağlıklı bir diyet
- Sigara içmemek/ Sigarayı bırakmak
- Kan Basıncını (Hipertansiyon) ve Kan şekerini (Diyabet) kontrol etmek
- Detaylı kardiyolojik testlerin sonucunda önerilen aspirin veya daha güçlü kan sulandırıcı ilaçları düzenli almak
Retina Damar Tıkanıklığı Tedavisi ( Göz Damar Tıkanıklığı Tedavisi )
Santral retina arter tıkanıklığı acil bir durum olup, retinal arter tıkanıklığı tedavisi en kısa zamanda başlanmalıdır. Aksi halde kalıcı olarak körlük düzeyinde görme kaybı oluşabilir.
Detaylı göz-retina muayenesi ile tanı koyduktan sonra, günümüzde en hızlı ve etkili tedavi olarak, Hiperbarik Oksijen Tedavisi için ilgili merkezlere göz doktorundan aldığınız yazı ile başvuracaksınız.
Ayrıca, vücudunuzda pıhtı oluşumuna yatkınlık ve muhtemel pıhtı(emboli) kaynaklarını anlamak için, vakit kaybetmeden Kardiyoloji gibi diğer gerekli uzmanlara göz doktorundan aldığınız yazı ile gideceksiniz.
Retinal ven tıkanıklığı özellikle santral retinal ven tıkanıklığı, retina merkezinde (makula-sarı nokta) ödem veya iskemi (kılcal damar tıkanıklığı) yaparak görmeyi ciddi olarak azaltır. Retina merkezinde (makula) ödem oluşumuna bağlı görme kaybını tedavi etmek için, göz içine iğne tedavisi ( göz damar tıkanıklığı iğne tedavisi intravitreal enjeksiyon olarak da adlandırılır.) yapılmaktadır. Bu amaçla kullanılan ilaçlar makula ödeminin ciddiyeti ve diğer ek bulgulara göre Retina Uzmanı tarafından belirlenir. Bunlar:
- Antivasküler endotel büyüme faktörü (anti-VEGF) ilaçları
- Kortikosteroid ilaçlardır.
Retinal ven tıkanıklığına bağlı retinada iskemi (kılcal damar tıkanıklığı) olduğunda, daha fazla hasarı önlemek için, göz içine iğne tedavisine destek olarak Retinaya lazer tedavisi de yapılmalıdır.
