Göz Kuruluğu ve Tedavisi

Göz Kuruluğu ve Tedavisi

Göz Kuruluğu Nedir? Belirtileri, Tedavisi

Göz Kuruluğu Nedir?

Halk arasında göz kuruluğu yada kuru göz sendromu tıbtaki adıyla keratoconjunctivitis sicca olarak da adlandırılan gözde kuruluk hastalığı bir çok sebebe bağlı olarak ortaya çıkabilir. Kısaca, gözü nemli tutan göz yaşının miktarında veya kalitesinde azalma durumuna göz kuruluğu yada kuru göz hastalığı denir.

Gözde kuruluk, göz yaşı kalitesi veya miktarının azalması sonucunda göz yüzeyinde nemlenme eksikliğine bağlı olarak batma, yanma ve kızarma gibi şikayetlerle ortaya çıkar.

Kuru göz hastalığı her yaşta sık olarak görülen bir göz sağlığı problemidir.

Göz Kuruluğu Belirtileri Nelerdir?

  • Batma-göze bir şey kaçmış hissi
  • Gözde yanma, kaşınma
  • Gözde yorgunluk
  • Göz ağrısı
  • Gözde kızarıklık
  • Işıktan rahatsız olma
  • Bulanık görme

Bazen göz sulanması da göz kuruluğu hastalığına bağlı olabilir. Çünkü, gözdeki kuruluk bazen gözyaşı üretimini refleks olarak artırabilir. Fakat, göz yaşı kalitesi bozuk olduğu için bu artışa rağmen  göz kuruluğu şikayetleri geçmez. Kuru göz hastalığı bazen göz yüzeyinde iltihaba neden olabilir.

Göz Kuruluğu Neden Olur?

Göz yüzeyinin sağlıklı olması için, yüzeyi kaplayan gözyaşı tabakasının yeterli ve kaliteli olması gerekir. Gözyaşı gözümüzü nemli tutar ve göz enfeksiyonuna neden olabilecek toz ve mikropları yıkayarak uzaklaştırır. Gözyaşı tabakası en üstte yağlı katman, ortada sulu katman ve en altta mukus (müsin) katmanından oluşur. Her katmanın farklı bir görevi vardır. En üstteki yağlı katman gözyaşının buharlaşmasını önlerken, en alttaki müsin katmanı gözyaşının göz yüzeyinde tutunmasını sağlar.

Göz yaşı film tabakasındaki bu katmanlardan herhangi birinde yetersizlik olduğunda kuru göz sendromu ortaya çıkar.

Hangi Durumlarda Göz Kuruluğu Hastalığı Daha Sık Olur?

Göz kuruluğu nedenleri arasında bir çok etken sayılabilir ancak bazı durumlarda gözde kuruluk daha sık görülür.

  • Bilgisayar kullanımı
  • Kontakt lens kullanımı
  • Yaşlanma. 50 yaşından sonra görülmesi daha sıktır.
  • Menopoz.
  • Kapalı ortam Klima, vantilatör ve hava ısıtma sistemleri ortam nemini azaltarak kuru göz hastalığına neden olabilir.
  • Dış ortam. (Kuru veya rüzgarlı hava koşulları.)
  • Sık uçak yolculuğu yapmak. Uçak içinde yeterince nemli ortam olmadığı için kuru göz şikayetleri oluşabilir.
  • Sigara içmek
  • Hastalıklar: Romatoid artrit ve Sjögren sendromu, Diyabet, Tiroid ve Lupus hastalığı
  • İlaçlar: Antihistaminikler, antidepresanlar, bazı hipertansiyon ve doğum kontrol hapları.
  • Göz kapağı problemleri: Göz kapaklarının uykuda yeterince kapanmadığı hastalık durumlarında kuru göz hastalığı olabilir.

Göz kuruluğu hastalığı çoğunlukla tamamen ortadan kaldırılamasa da kişiye uygun tedavi ile gözlerin rahatlaması ve daha net bir görme sağlanır.

Göz Kuruluğu Tedavisi

Kuru göz tedavisi için en sık başvurduğum yöntemler aşağıdaki gibidir.

1- Suni Gözyaşları

Uzun süreli bilgisayar ekranına bakma veya okuma gibi nedenlerden kaynaklanan hafif dereceli kuru göz şikayetleri için Suni gözyaşı damlaları veya jelleri iyi bir tedavi şeklidir. Düşük yoğunluklu suni göz kuruluğu damlaları sulu olup görmede geçici bulanıklık yapmaz. Fakat etkisi kısa sürdüğü için çok sık damlatmak gerekebilir. Buna karşı, yüksek yoğunlukta olanlar jel gibi olup daha uzun süreli rahatlama sağlayabilir. Fakat bunları damlattığınızda birkaç dakika boyunca bulanık görme olabilir.  Bu nedenle, yoğun bir iş ortamınız varsa yüksek yoğunluklu damlaları eve gelince ve yatmadan önce kullanmanız daha uygun olabilir. Göz kuruluğu tedavisinde hastalığınız ve mesleğinizin durumuna göre düşük ve yüksek yoğunluklu suni göz damlalarını beraber verebiliyoruz.

2. Siklosporin Damla

Siklosporin damla gözünüzün nemini sağlamak dışında göz kurulu hastalığının nedenleri arasında olan iltihabı (enflamasyonu) azaltarak gözyaşı üretimini artırır. Fakat, bu etkinin ortaya çıkması için en az 3 ay süreyle her gün kullanımı tavsiye ediyorum.

Tedaviye başladıktan sonra ilk 2-3 hafta içinde göz beyazında hafif-orta dereceli geçici kızarma olabilir.

3. Steroid Damlalar

Enflamasyon, göz kuruluğu sendromunda görülen kızarıklık ve yanmanın nedeni olabilir. Fakat, genellikle görünür bir kızarıklık olmadan da mevcuttur. Kuru göz hastalığının temelinde yer alan enflamasyonu tedavi etmek için steroid damlalar gerekli olabilir. Suni göz yaşıyla geçmeyen kızarıklık ve yanma şikayetlerini steroid damla ile çok kısa sürede tedavi etmek mümkündür. Ancak, steroid damlalar katarakt ve göz tansiyonu gibi yan etkilerinden dolayı, sürekli kullanılan suni göz yaşı ve siklosporin damlaya destek amaçlı kısa süreli kullanılırlar.

Uygun tedavi ile göz kuruluğu şikayetleriniz zamanla belirgin olarak azalır ve kendinizi daha rahat hissedersiniz. Bunun için verdiğimiz tavsiyelere uymak ve biraz da sabırlı olmak gerekir.

4. Punktum Tıkacı

Punktum tıkacı yada Punktum plug alt göz kapağındaki gözyaşı kanalının küçük deliğine yerleştirilerek deliği tıkar. Böylece göz yaşının göz yüzeyinde daha uzun süre kalmasını ve göz yüzeyinin nemini sağlar. Punktum tıkacı uygulaması herhangi  bir ameliyat gerektirmez. Muayene odasında kolayca yaptığımız bir işlemdir. Konuyla ilgili daha detaylı bilgiyi Punktum Tıkacı yazımda bulabilirsiniz.

5. Sıcak Kompres

Göz kapağındaki yağ bezlerinin (Meibomian bezleri) kanallarının açılmasına yardım eder. Böylece göz yaşı tabakası daha rahat yağlanır. Göz yaşının buharlaşması azalır ve göz yüzeyinin nemi korunur.

Göz kapakları üzerine yapılan sıcak kompresin etkili olması için, en az günde 2 kez 10 dakika süre ile 42 derece sıcaklıkta uygulanması gerekir.

LipiFlow

Günümüzde, yurtdışında göz kapaklarına otomatik basınçlı sıcak kompres uygulayan cihazlar (LipiFlow) da vardır. Hastaların çoğunda belirgin olarak kuru göz şikayetlerinde azalma sağlayan bu sistem göz başına 700-800 dolardır ancak verimli sonuçlar vermektedir.

6. Beslenme Desteği

Omega-3 içeren vitaminler göz kuruluğuna iyi gelmekte ve  kuru göz şikayetlerinin azalmasına yardımcı olmaktadır. Doğal omega-3 kaynakları arasında somon balığı gibi soğuk deniz balıkları ve keten tohumu yağı bulunmaktadır. Ayrıca, bol su içmek de özellikle kuru ve sıcak havalarda kuru göz şikayetlerinin azalmasına yardım eder.

7. Diğer Önlemler

Bilgisayar Kullanırken Kısa Süreli Gözleri Dinlendirmek

20-30 dakikada bir 20 saniye boyunca ara vermek, pencereden uzaklara dışarı bakmak veya gözlerimizi kapatmak kuru göz şikayetlerinizi ve bilgisayara bağlı göz yorgunluğunuzu belirgin olarak azaltır.

Göz Makyajını İyi Temizlemek
Göz Şampuanı ile Göz Kapaklarını Temiz Tutmak

Doktorunuzun önereceği göz kapağı şampuanlarıyla kirpik diplerini temizlemek göz yaşının daha iyi yağlanmasını sağlayarak nemini artırır ve göz kuruluğunuzu azaltır. Göz şampuanı için doktorunuzun tavsiyesinin dışına çıkmamanızı öneririm.

Güneş Gözlüğü

Güneşten gelen UV ışınlarının %100’ünü engelleyen kaliteli güneş gözlüğü de kuru göz şikayetlerinizin azalmasına yardımcıdır.

Göz Kuruluğunu Artıran Etmenler

Bazı durumlar göz kuruluğunun artmasına sebep olabilir.

İlaçlar

Tedavi amacıyla önerilen antihistaminikler, antidepresanlar, doğum kontrol hapları ve bazı tansiyon ilaçları gibi birçok ilaç nadiren göz kuruluğu şikayetlerini artırabilir.

Göz  Kapağı Hastalıkları

Göz kapağı iltihabı (Blefarit) veya göz kapağındaki yağ bezlerinin (Meibomian bezi) bozukluğu zaten kuru göz hastalığının bir nedeni olup kuru göz şikayetlerinizi artırır.

Kontakt Lensler

Kuru göz hastalığı olanlarda, bazen doktorunuzun tavsiyesi ile, kontak lens kullanmaktan vazgeçmeniz veya günlük takma sürenizi azaltmanız gerekebilir.