Katarakt Nedir? Kimlerde Görülür?
Katarakt, gözün renkli kısmı olan iris dokusunun arkasında olan doğal lensin saydamlığını yitirerek görmeye engel olmasıdır.
Çoğunlukla ileri yaşlarda görülmekle birlikte;
- Yenidoğan bebeklerde doğumsal olarak,
- Diyabet hastalarında yüksek kan şekerine bağlı olarak,
- Uzun süreli kortizonlu ilaç kullanan hastalarda veya
- Göze gelen travmalar sonrasında da görülebilir.
Halk arasında “göze perde inmesi” olarak da tanımlanabilmektedir.
Katarakt Belirtileri Nelerdir?
- Görmede yavaş yavaş azalma
- Görüntüde ve renklerde soluklaşma
- Gece görüşte bozulma
- Okuma zorluğu
- Gözlük numaralarında sık değişme
- Çift görme
- Bazı tiplerde (nükleer katarakt) yakını daha iyi görme. Hasta yakını daha iyi gördüğünü söyler. Fakat bu iyi görüş geçicidir ve katarakt sertleşmeye devam ettikçe yakın görüş de bozulur.
Teşhis için detaylı bir göz muayenesi gerekir. Muayene sırasında görme keskinliği ölçülür ve göz bebeği damla ile genişletilerek doğal lens incelenir.
Nasıl Tedavi Edilir?
Kataraktın tedavisi cerrahi iledir, ilaçla veya gözlükle tedavi edilemez. Günümüzde katarakt ameliyatı, “Fakoemülsifikasyon” denen teknikle yapılmaktadır.
Katarakt Ameliyatı Çeşitleri ve Yöntemleri
Katarakt ameliyatında “Fakoemülsifikasyon (FAKO)” dediğimiz yöntemi kullanıyoruz. Bu yöntemde ultrason enerjisi ile kataraktlı mercek parçalanıyor.
Günümüzde “Femtosaniye lazer” de FAKO tekniğiyle birlikte kullanılıyor. O zaman bu işleme “Femto – FAKO” adı veriliyor.
Ameliyat Nasıl Yapılır?
Ameliyat, göze uyuşturucu damla ve koldan sakinleştirici iğne (sedasyon) ile yapılıyor. Ameliyat yaklaşık 15-20 dakika sürüyor.
Önce giriş kesileri gerçekleştiriliyor. Daha sonra kataraktlı mercek FAKO ile parçalanarak temizleniyor ve göz içine yapay mercek konuyor. Eğer işlem sırasında Femtosaniye lazer kullanılacaksa, göze giriş kesileri ve lensin yumuşatılması Femtosaniye lazer ile uygulanıyor.
Riskleri Var Mıdır?
Ameliyat sırasında kataraktlı merceğin kapsülünün delinmesi ve katarakt parçalarının göz içine düşmesi gibi komplikasyonlar gelişebilir. Bu takdirde aynı seansta veya 2. bir seansta parçaların temizlenmesi gerekebilir.
Ameliyat sonrasında ise gözün mikrop kapması (endoftalmi), retina dekolmanı (sinir tabakasında ayrışma), kornea ödemi (şeffaf tabakanın şişmesi), Irvin Gass Sendromu (görme merkezinin ödemlenmesi) gibi komplikasyonlar gelişebilir.
Ameliyat Öncesi
Ameliyat öncesinde her zaman kullandığınız ilaç ve göz damlalarınızı kullanmaya devam ediniz. Ancak bu konuda göz doktorunuzu mutlaka bilgilendiriniz.
Ameliyat Sonrası
Ameliyatın ertesi günü göz kontrolünüz yapılır. Bir ay boyunca kullanacağınız göz damlalarınız, göz doktorunuz tarafından size tarif edilir. Ameliyattan 1 hafta sonra tekrar göz kontrolünüz yapılır. Ameliyattan 1 ay sonra ise gözlük muayeneniz gerçekleştirilir.
Göz içine uzak-yakın bir arada (trifokal) mercek takıldıysa, gözlük kullanmanıza gerek kalmaz. Ancak göz içine uzak merceği takıldıysa, yakın (okuma) için gözlük takmanız gerekir.
Göze hangi tip mercek takılırsa takılsın, göz derecesinin %100 sıfır olacağının garantisi yoktur. Genellikle %80-90 gözlüksüzlük beklentisi mevcuttur.
Katarakt Ameliyatı Olanlar Nelere Dikkat Etmeli?
- Ameliyat sonrası reçete edilen göz damlalarını düzenli kullanmalı, ihmal etmemelidir.
- Damla damlatmadan önce eller yıkanmalıdır.
- İlk 1 hafta boyunca gözler ovuşturulmamalıdır.
- Saçlar yıkanırken saçlardan akan kirli ve köpüklü su göze değmemelidir.
- İlk 1 hafta ağır kaldırılmamalıdır.
- Ayrıca ilk 1 hafta gözde şiddetli ağrı ve çapaklanma olursa, derhal göz doktoruna başvurulmalıdır. Nitekim bu şekilde ağrı ve çapaklanma, gözün mikrop kapmasının belirtisidir.
Katarakt Ameliyatı Sonrası Tam İyileşme Mümkün Müdür?
Elbette. Ameliyattan sonra gözün diğer bölümleri sağlıklıysa, tam görüş beklenir. Tam görüş gözlüklü veya gözlüksüz sağlanabilir. Gözün içine mercek takılması durumunda genellikle %80-90 gözlüksüzlük beklentisi mevcuttur.
